|
топган бўлсак, ўшанга эргашамиз», дейишади. Агар оталари ҳеч нарсага ақллари етмайдиган, тўғри йўлни тополмайдиган бўлсалар, ҳам-а? 171. Куфр йўлидаги кимсаларни (ҳақ йўлга даъват қилувчи кишининг) мисоли худди фақат овоз ва чақириқни эшитадиган ҳайвонларга қичқираётган кишининг мисолидир. Улар кар, соқов, кўрдирлар. Демак, тушунмайдилар. 172. Эй мўминлар, сизларга ризқ қилиб берганимиз — покиза нарсалардан енглар ва агар Аллоҳнинг Ўзигагина ибодат қилгувчи бўлсангизлар У Зотга шукр қилингиз! 173. У сизларга фақатгина ўлакса, қонни, тўнғиз гўштини ва Аллоҳдан ўзгага аталиб сўйилган нарсаларнигина ҳаром қилди. Энди кимки золим ва ҳаддан ошмаган ҳолида ночор вазиятда қолса гуноҳкор бўлмайди. Албатта Аллоҳ мағфират қилгувчи, раҳмлидир“. [2:168-173]
1- Аллоҳ Таоло ўтган оятларда имонга чорловчи оят-аломатлар, мўминларнинг Аллоҳга бўлган, кофирларнинг эса ўзлари Аллоҳга шерик қилган нарсаларига бўлган муҳаббатлари, шу ишлари туфайли Аллоҳ уларга аламли азоб тайёрлаб қўйгани каби ишларни баён қилган бўлса, бу оятларда Аллоҳ Ўзининг инъом қилиши, одамларнинг ҳаммасига, ҳатто кофирларга ҳам ризқ беришини айтяпти.
Оятларда одамларга хитоб қилиниб, ердаги ҳалол-пок нарсалардан еяверишлари айтиляпти. (كُلُوا ) буйруғи мубоҳликни англатади.
(وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ ва шайтоннинг изидан эргашманглар!). Яъни, унинг йўлига юрманглар, унга эргашманглар. Бу оятда шайтонга эргашиш ҳаромлиги ифодаланган.
(إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ Шубҳасиз, у сизларнинг очиқ душманингиздир). Яъни, унинг инсонга адовати кўриниб туради. Бундан шундай маъно келиб чиқадики, шайтон ҳар қанча пухта режа тузмасин, ҳар қанча найранг ишлатмасин, барибир унинг душманлиги очилиб қолаверади. Соғлом ақл ва табиат эгалари унга алданмайдилар. Чунки у фақат ёмонликка буюради.
Кейин Аллоҳ Таоло шайтон ҳеч қачон яхшиликка буюрмаслигини, аксинча, турли ёмонликларга буюришини баён қиляпти. Ибн Аббос айтганидек, қайси бир ёмонликка ҳад белгиланса, у фаҳш, дейилади, қайси бир ёмонликка ҳад белгиланмаса, у суъ, бўлади. Куфрга олиб борадиган ёмонликлар ҳам бор. Масалан, ҳалолни ҳаром ёки ҳаромни ҳалол қилиш билан Аллоҳга туҳмат қилиш. Мушриклар шундай қилардилар.
وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ
73-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208